Czym jest ? Jak można ja zdefiniować ? Rodzimy się z nią czy można nad nią popracować i ją wytrenować ? Co powoduje, że niektórzy ludzie świetnie sobie radzą w trudnych sytuacjach, a inni wręcz przeciwnie? Warto więc przyjrzeć się jej z bliska i zaprosić do swojego życia.
W literaturze siła i odporność psychiczna jest definiowana jako zdolność do zorganizowanego
i adekwatnego funkcjonowania pomimo pobudzenia emocjonalnego lub też stosunkowo mała reaktywność emocjonalna na zagrożenie i sytuacje trudne. Jest to zdolność do osiągania celów i utrzymywania wysokiej formy pomimo presji i przeszkód.
Siła i odporność stanowią klucz do sukcesu. Odpowiadają za dobrą kondycję psychiczną, osiąganie wysokich wyników mimo olbrzymiej presji , radzenie sobie z trudnymi sytuacjami życiowymi, przeciwdziałają wypaleniu zawodowemu.
Podsumowując w skrócie … człowiek odporny psychicznie sprawnie działa i myśli w różnych trudnych dla niego sytuacjach, a emocje nie zakłócają jego funkcjonowania.
Ponadto dobrą informacją jest to, że odporność psychiczną można wytrenować! Wypracować nawyki, które pomogą nam sprawnie pokonywać trudności.
Poniżej przyjrzymy się czynnikom, które obniżają i podwyższają odporność psychiczną.
Wśród czynników obniżających odporność psychiczną wymienia się:
-
Destrukcyjne poglądy na rzeczywistość – wyolbrzymianie trudności i nie docenianie własnych możliwości poradzenia sobie z sytuacją, dołujące myślenie, np. „nic mi się nie udaje”; poczucie bezradności, bezsilności, poczucie braku kontroli nad tym, co dzieje się
w naszym życiu („nic ode mnie nie zależy”) -
Nastawienie lękowe i rezygnacja – może być skutkiem wcześniej doznanych porażek
i niepowodzeń lub wyuczonym sposobem reagowania, ma związek z brakiem wiary
w powodzenie….wtedy też człowiek może/ woli nie podejmować się czegoś, by uniknąć przewidywanej porażki i rezygnuje z aktywności -
Brak silnych motywów działania i idei przewodniej – brak niezbędnego celu w życiu powoduje brak czynnika mobilizującego w sytuacji zagrożenia
-
Nieswoiste czynniki osłabiające odporność psychiczną – brak snu, przełomy hormonalne, poważne lub nieuleczalne choroby, częste infekcje, długotrwałe działanie czynników stresujących, tragedie osobiste, czynniki osobowościowe (np. lęki, fobie), czynniki środowiskowe (np. zagrożenie jakąś klęską, niepewne warunki bytu).
Czynniki te zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia zaburzeń i chorób psychicznych, m.in.takich jak zaburzenie lękowe, depresja, schizofrenia, zaburzenia procesów umysłowych i in.
Czynniki podwyższające odporność psychiczną:
-
Pewność siebie i konstruktywne poglądy – postrzeganie siebie jako osoby wartościowej, kompetentnej, odważne wypowiadanie własnego zdania, podejmowanie inicjatywy; konstruktywne poglądy to budujące, pozytywne myślenie, wspieranie samego siebie, np. „dam sobie radę”; wiara w siebie i swoje umiejętności, możliwości
-
Podejmowanie wyzwań i nastawienie na pokonywanie trudności (nastawienie zadaniowe) – postrzeganie sytuacji nowych, trudnych jako szansę, a nie zagrożenie, traktowanie ich jako niezbędnego elementu własnego rozwoju; zmierzanie do rozpoznania sytuacji trudnej, zebrania informacji (wzrost zasobu informacji obniża lęk, co pomaga w radzeniu sobie), konfrontacja
z trudnościami, wytrwałość -
Zaangażowanie i nastawienie prospołeczne – wytrwałość, zdolność do utrzymania motywacji do działania, nie zrażanie się trudnościami; nastawienie prospołeczne to skłonność skłonność do zwracania uwagi na jakość wykonania zadania, a nie to, jak się wypadnie w danej sytuacji; pozwala to na przesunięcie ośrodka zainteresowań z siebie na innych;
-
Poczucie kontroli (wpływu)– przekonanie, że mam wpływ na swój los; wiąże się
z umiejętnością zarządzania własnymi emocjami, panowaniem nad nimi – jest się wtedy spostrzeganym jako osoba stabilna emocjonalnie. Poczucie wpływu to przekonanie, że nasze działania oddziałują na otoczenie i przyczyniają się do zmian (w przeciwieństwie do poczucia bezradności i bezsilności). Pomaga w tym posiadanie idei przewodnich i ważnych celów życiowych, które wyznaczają kierunek działania i pomagają utrzymać motywację i ster
w chwilach zwątpienia.
Zapraszam Was też do zajrzenia na stronę internetową (link poniżej), gdzie znajdziecie opis 15 cech osób odpornych psychiczne. Warto zapoznać się z nimi, by poszerzyć swoją samoświadomość. Być może to będzie pierwszy krok do powzięcia decyzji o pracy nad kształtowaniem swojej odporności, co zapewne zaowocuje w przyszłości. Powodzenia !
https://charaktery.eu/artykul/id-15-cech-osob-odpornych-psychicznie
Opracowanie:
Ewa Kułak
