Ewa Kułak

Autoprezentacja, to ta część naszego wizerunku, którą kształtujemy sami. Jest ona
w naszych rękach. Jest to sposób, w jaki każdy człowiek poprzez swoje wypowiedzi, zachowania
i sygnały niewerbalne komunikuje na zewnątrz kim jest, albo za kogo chciałby być uważany.

Umiejętność autoprezentacji to świadome wywoływanie wrażenia, tak aby inni odbierali nas w taki sposób, w jaki chcemy być odbierani. Taka cecha przydaje się w wielu życiowych sytuacjach. Jest np. bardzo istotna, kiedy ubiegamy się
o stanowisko w jakiejś firmie, chcemy zdobyć jakąś pracę. Musimy na osobie, która odpowiada za rekrutację wywołać takie wrażenie, by zechciała nas przyjąć na wolne stanowisko.

Wśród elementów składających się na autoprezentację wyróżniamy:

a) dokumenty aplikacyjne (CV, list motywacyjny): trzeba zadbać o ich formę
i treść, wyeksponować te elementy, które mogą pozytywnie wpłynąć na naszą ocenę, muszą być przejrzyste, czyste, czytelne, spójne, a zawarte w nich informacje prawdziwe

b) rozmowę kwalifikacyjną (wypowiedzi powinny być w miarę krótkie, rzeczowe, wykazujące zaangażowanie, nie monotonne i nie powinny zawierać krytyki na temat innych…). Powinieneś też być do rozmowy przygotowany, np. wiedzieć coś na temat firmy, miejsca pracy, o które się ubiegasz, umieć wyartykułować swoje oczekiwania, przygotować sobie zestaw pytań, które chciałbyś zadać, ale również umieć powiedzieć coś na swój temat. Przykładowe pytania, na które dobrze jest się wcześniej przygotować, aby uniknąć efektu zaskoczenia i umieć odpowiedzieć płynnie:

  • Dlaczego zainteresował się Pan/ Pani naszą firmą ?

  • Dlaczego właśnie Pana/ Panią powinniśmy zatrudnić ?

  • Jakie ma Pan/ Pani zalety ? Proszę się sobą pochwalić ?

  • Jakie ma Pan/ Pani wady ?

  • Proszę wymienić swój największy sukces zawodowy ?

  • Co motywuje Pana/ Panią do solidnej pracy ?

  • Z jakimi ludźmi chciałby/ nie chciałby Pan/Pani współpracować ?

  • Jakie ma Pan/ Pani zainteresowania?

  • Woli Pan/ Pani pracować indywidualnie czy zespołowo ?

  • W jaki sposób radzi sobie Pan/ Pani ze stresem ?

  • Czy jest Pan/ Pani osobą dyspozycyjną?

  • Ile chciałby Pan/ Pani zarabiać ?

  • Proszę coś jeszcze powiedzieć o sobie.

  • Jak doskonali Pan/ Pani swoją wiedzę i umiejętności ?

  • Czy ma Pan/ Pani jakieś pytania ?

c) mowę ciała (sposób, w jaki mówimy, jak się zachowujemy, nasze gesty, mimika, postawa… ): należy tu zwrócić uwagę na:

• postawę – postawa powinna być wyprostowana i otwarta (lekkie pochylenie ciała do przodu, wnętrze dłoni na widoku): wyraża wtedy szczerość i chęć do rozmowy, podczas gdy postawa zgarbiona i ręce skrzyżowane na piersiach mogą zaszkodzić, bo wyrażają zamknięcie, niechęć do rozmówcy lub strach przed nim

• gestykulacja – zbyt nadmierna lub zbyt uboga może wzbudzić niepokój

u rozmówcy

• ubiór – odpowiednio dobrany wyraża szacunek do rozmówcy, wskazuje na prestiż sytuacji, powinien być dobrany do sytuacji i okoliczności,

• kontakt wzrokowy – jest bardzo ważny (!), aby rozmówca rzeczywiście poczuł, że mówimy do niego (jednak nie należy przesadzać, nie wpatrywać się, by nie wprowadzić w dyskomfort, najbardziej zalecany JEST na poziomie 30 – 60 %),

• sposób mówienia – wlicza się w to ton głosu, język, a także prędkość wypowiedzi, głośność mówienia (najlepiej mówić niskim głosem i raczej powoli, nie krzyczeć, ani nie szeptać).

W dostępnej literaturze można przeczytać, że w procesie autoprezentacji słowa stanowią 35% tego, na co zwracamy uwagę, a mowa ciała to 65%. Słowa są treścią przekazu, ale to postawa ciała, barwa i ton głosu oraz odpowiednie zaakcentowanie poszczególnych słów tworzy kontekst, w którym przekaz jest osadzony. Komunikaty niewerbalne najczęściej odbieramy podświadomie
i oddziałują one na nasze sympatie i antypatie.

Większość ludzi nie zdaje sobie znaczenia z mimiki i gestów w życiu. Powinny one być zgodne z emocjami i wypowiadanymi słowami. Świadomie używane sygnały niewerbalne mogą podnieść wiarygodność przekazywanej informacji, np. o naszej uczciwości świadczy utrzymanie kontaktu wzrokowego, gdy o czymś mówimy. Unikanie wzroku może powodować, że rozmówca nie będzie nam wierzył.

To, jak jesteśmy postrzegani, zależy od tzw. pierwszego wrażenia.

Mają na nie wpływ:

  • pierwsze 20 sekund kontaktu

  • pierwsze 20 gestów

  • pierwsze 20 wypowiedzianych słów

Przy pierwszym kontakcie zwracamy uwagę na:

  • kontakt wzrokowy

  • gesty i mimikę

  • sposób poruszania się

  • głos

  • wyrażanie emocji

  • wygląd zewnętrzny

Co ludzi ośmiela i zachęca do kontaktu z nami a co oddala ?

  1. Postawa ciała: rozluźniona, wyrażająca szacunek ośmiela, w przeciwieństwie do usztywnionej, niedbałej, pośpiechu, odwrócenia się

  2. Gesty: spokojne, wyrażające otwartość i życzliwość są pozytywnie spostrzegane, w przeciwieństwie do szybkich, niecierpliwych, nerwowych

  3. Mimika : uśmiech, utrzymywanie kontaktu wzrokowego jest pożądane
    w kontaktach interpersonalnych, w przeciwieństwie do spojrzenia szyderczego, raniącego, nienawistnego, niezadowolonego wyrazu twarzy

  4. Ton głosu : łagodny, życzliwy, ciepły, spokojny, uspokajający zachęca innych,
    w przeciwieństwie do podniesionego tonu głosu, zniecierpliwionego, pouczającego, moralizatorskiego, obrażonego, poirytowanego

Ocena naszej osoby przez innych może się oczywiście zmienić, pod wpływem dalszych kontaktów, ale to pierwsze wrażenie decyduje o tym, czy ktoś te dalsze kontakty weźmie pod uwagę…i czy zdecyduje się przyjąć nas np. do pracy…albo poznać bliżej.

Warto podkreślić, że termin „prezentacja” nie oznacza tylko ubrania, wyglądu zewnętrznego, ale określa też energię, humor, kulturę osobistą i kulturę wypowiedzi.

Trzeba pamiętać, że w dziedzinie odczytywania mowy ciała, nie można interpretować pojedynczych gestów w oderwaniu od innych niewerbalnych sygnałów lub kontekstu sytuacji, w której się znajdujemy.

Tylko zgodność i powiązanie werbalnego i niewerbalnego przekazu informacji – jest kluczem do interpretacji języka ciała.

Więcej szczegółów w :

„Mowa ciała” – Allan Pease

Opracowanie:

Ewa Kułak